Βράγχος φωνής-Τί έχω;

Η φωνή μας παράγεται καθώς περνάει αέρας υπό πίεση μεταξύ των φωνητικών χορδών οι οποίες δονούνται. Οποιοδήποτε αίτιο διαταράσσει την ανατομία ή την ικανότητα δόνησης των φωνητικών χορδών μπορεί να προκαλέσει βράγχος. Καταλαβαίνει, λοιπόν, κανείς ότι οι αιτίες του βράγχους είναι ποικίλλες. Κάποιες από τις συχνότερες αιτίες είναι : η λοιμώδης φαρυγγο-λαρυγγίτιδα, η γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση, η γεροντική φωνή, οι τραυματισμοί των φωνητικών χορδών, οι όζοι (κάλλοι), οι πολύποδες, η παράλυση των φωνητικών χορδών, το οίδημα Reinke, η λευκοπλακία, και οι όγκοι του λάρυγγα. 

Οι περισσότερες από τις αιτίες του βράγχους είναι καλοήθεις και αντιμετωπίσιμες. Οι κοινές λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού μπορεί να προκαλούν βράγχος με συνοδά συμπτώματα πυρετό, πόνο στο λαιμό, βήχα και είναι συνήθως αυτοπεριοριζόμενες καθώς είναι κυρίως ιογενούς αιτιολογίας. Η γαστρο-λαρυγγο-οισοφαγική παλινδρόμηση είναι μία διαταραχή που αφορά μεγάλο μέρος του πληθυσμού και αποτελεί συχνή αιτία βράγχους ή/και αισθήματος ''κόμπου'' στο λαιμό. Η θεραπεία της είναι κατά κύριο λόγο φαρμακευτική ενώ συγχρόνως απαιτείται ο ασθενής να συμμορφωθεί με ορισμένους κανόνες διατροφής (μικρά γεύματα, αποφυγή αλκοόλ-καφεΐνης-ορισμένων τροφών, κατάκλιση 3 ώρες μετά τα γεύματα, ανύψωση της κλίνης κ.ά.). Η γεροντική φωνή οφείλεται σε διάφορους παράγοντες (νευρομυϊκοί, ενδοκρινολογικοί, μορφολογικοί) και χαρακτηρίζεται από μείωση της ελαστικότητας των αναπνευστικών οργάνων και του λάρυγγα με συνέπεια μικρή διάρκεια φώνησης, αναπνευστική ή βραχνή φωνή. Ένας τραυματισμός των φωνητικών χορδών από έντονη φώνηση ή κραυγή μπορεί να οδηγήσει στο σχηματισμό αιματώματος από τη ρήξη μικρών τριχοειδών αγγείων και μπορεί να απορροφηθεί τελείως με πλήρη φωνητική ανάπαυση. Συχνά συστήνουμε σε αυτούς τους ασθενείς λογοθεραπεία ώστε να εκπαιδευτούν σε ένα σωστό τρόπο χρήσης της φωνής τους. Μία πολύ συχνή κατάσταση είναι οι όζοι ή κομβία ή κάλλοι των φωνητικών χορδών που θεωρούνται ένας εντοπισμένος τραυματισμός καθώς προκαλούνται από κατάχρηση ή ακατάλληλη χρήση της φωνής όπως οι φωνές στα παιδιά και οι επαγγελματίες φωνής (τραγουδιστές κλπ). Η θεραπεία περιλαμβάνει αλλαγή στις συνήθειες φώνησης, φωνητική ανάπαυση και λογοθεραπεία, ενώ η χειρουργική αφαίρεση έχει θέση όταν είναι ιδιαίτερα ευμεγέθεις και παχείς και εμποδίζουν την ικανότητα επικοινωνίας.

 Οι πολύποδες, επίσης, σχετίζονται με φωνητική κατάχρηση και τραυματισμό, και ενώ είναι καλοήθεις πρέπει να αφαιρούνται χειρουργικά. Η παράλυση της φωνητικής χορδής θεωρείται σύμπτωμα μίας νόσου που προσβάλλει το κινητικό νεύρο του λάρυγγα και έχει πολλές αιτίες. Απαιτεί διερεύνηση για να εντοπιστεί το ύψος της βλάβης και να αντιμετωπιστεί κατάλληλα. Το οίδημα Reinke παρατηρείται συχνότερα σε βαρείς καπνιστές με γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση και υπερλειτουργία των φωνητικών χορδών, και η θεραπεία του είναι χειρουργική. Η λευκοπλακία θεωρείται προκαρκινωματώδης κατάσταση και για την ανάπτυξή της ενοχοποιούνται το κάπνισμα, η λήψη οινοπνευματωδών, η φωνητική κατάχρηση κ.ά. Η χειρουργική αφαίρεση επιβάλλεται προκειμένου να γίνει ιστολογική εξέταση ενώ συστήνεται τακτική παρακολούθηση διότι υπάρχει κίνδυνος υποτροπής ή κακοήθους εξαλλαγής. Τέλος, οι όγκοι του λάρυγγα είτε καλοήθεις είτε κακοήθεις αφαιρούνται χειρουργικά και συστήνεται η κατάλληλη ανά περίτπωση συμπληρωματική θεραπεία εφόσον απαιτείται. Όπως αναφέραμε παραπάνω υπάρχουν πολλά ακόμα αίτια βράγχους φωνής τα οποία όμως είναι σπανιότερα και δεν είναι δυνατόν να περιγραφούν όλα στο παρόν άρθρο. 

Συμβουλεύοντας, λοιπόν, έναν ασθενή με μόνιμο βράγχος φωνής που διαρκεί για περισσότερο από τρεις εβδομάδες θα λέγαμε ότι επιβάλλεται μία επίσκεψη σε ΩΡΛ ιατρό προκειμένου να υποβληθεί σε λαρυγγοσκόπηση. Αυτή είναι η εξέταση κατά την οποία μπορούμε να δούμε απευθείας το λάρυγγα με το άκαμπτο ή/και εύκαμπτο ινοοπτικό ενδοσκόπιο, χωρίς νάρκωση, να γίνει καταγραφή video και να δοθούν οι κατάλληλες οδηγίες. Δεν πρέπει να παραμελεί κανείς την υγεία του γιατί μπορεί τα συχνότερα αίτια να είναι ''αθώα'' αλλά πρέπει να αποκλειστούν και οι κακοήθεις αιτίες που μπορεί να χρήζουν άμεσης θεραπείας. Άλλωστε δεν ισχύει ότι τα αθώα αίτια δε χρειάζονται αντιμετώπιση επειδή είναι αθώα. Αντιθέτως, πολλές από αυτές τις παθήσεις έχουν κοινή αφετηρία και ενοχοποιητικούς παράγοντες.