Υπνική άπνοια

Ως άπνοια ορίζεται η διακοπή της αναπνοής τουλάχιστον για 10 δευτερόλεπτα και όταν συμβαίνουν περισσότερα από πέντε επεισόδια την ώρα θεωρούμε ότι ο ασθενής πάσχει από το σύνδρομο αποφρακτικής υπνικής άπνοιας. Στα παιδιά σχετίζεται κυρίως με την υπερτροφία των αμυγδαλών και των αδενοειδών εκβλαστήσεων (κρεατάκια). Άλλες αιτίες που ευθύνονται για την υπνική άπνοια είναι: η στενή υπερώα, η μακρά σταφυλή, η ευμεγέθης βάση γλώσσας, η μικρογναθία, η παχυσαρκία, ηρεμηστικά-αγχολυτικά φάρμακα, κ.ά. Συνολικά θα λέγαμε ότι οι ανατομικές διαταραχές κεφαλής και τραχήλου είναι το κύριο αίτιο αποφράσσοντας σε διάφορα επίπεδα την ανώτερη αεροφόρο οδό. Συχνά συνοδεύεται από ροχαλητό αλλά το ροχαλητό μπορεί να μη συνοδεύεται απαραίτητα από απνοϊκά επεισόδια. Η διάγνωση του είναι σημαντική καθώς έχει βρεθεί ότι μπορεί να προκαλέσει υπέρταση, καρδιακές αρρυθμίες, εγκεφαλικά επεισόδια, στεφανιαία νόσο, μειωμένη μαθησιακή/εργασιακή απόδοση, υπνηλία, κόπωση, ακόμα και τροχαία ή εργατικά ατυχήματα. Στη διάγνωσή του βοηθούν εκτός από το ιστορικό, η πλήρης ενδοσκόπηση με εύκαμπτο ρινοφαρυγγολαρυγγοσκόπιο που θα αποκαλύψει τυχόν εμπόδια της ανώτερης αναπνευστικής οδού, καθώς επίσης ο απεικονιστικός έλεγχος και το πολυυπνογράφημα. Στο τελευταίο γίνεται μια πλήρης ολονύκτια καταγραφή διαφόρων λειτουργιών (ΗΕΓ, ΗΜΓ, ΗΚΓ κ.ά.) σε ειδικό κέντρο ύπνου και είναι πολύ βασική εξέταση γιατί βοηθά στην εκτίμηση τόσο της βαρύτητας του συνδρόμου όσο και του θεραπευτικού αποτελέσματος σε ορισμένες περιπτώσεις. Τέλος, η θεραπεία του μπορεί να είναι απλή συμβουλευτική σε ήπιες περιπτώσεις έως περισσότερο περίπλοκη αναλόγως την αιτία που το προκαλεί. Σε όλους τους ασθενείς συστήνεται να αποφεύγουν το βράδυ τα οινοπνευματώδη ποτά, την καφεΐνη, τα υπνωτικά, να διακόψουν το κάπνισμα και να χάσουν βάρος όσοι είναι υπέρβαροι. Η ύπτια θέση στον ύπνο πρέπει να αποφεύγεται γιατί επιδεινώνει την άπνοια ενώ η άσκηση θεωρείται ότι μπορεί να βελτιώσει το πρόβλημα. Σε άλλες περιπτώσεις απαιτείται η χρήση της CPAP, μίας ειδικής μάσκας που χορηγεί αέρα με θετική πίεση κατά τη διάρκεια του ύπνου και είναι αποτελεσματική σε μεγάλο ποσοστό. Τέλος, ενδέχεται για την αντιμετώπιση του συνδρόμου ο ασθενής να πρέπει να υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση (αμυγδαλεκτομή, αδενοτομή, σταφυλο-φαρυγγοϋπερώϊοπλαστική, διαφραγματοπλαστική, κ.ά.)